Σελίδες

Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου 2015

Α΄ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

Η Α' Σταυροφορία

H Πρώτη Σταυροφορία διήρκεσε τρία χρόνια, από το 1096 ως το 1099. Είχε ως αποτέλεσμα την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ από τους Σταυροφόρους.

Η κατάσταση στην Ανατολή

Μέχρι το 1060, περίπου, στις περιοχές από την Μικρά Ασία ως την Αίγυπτο επικρατούσε σχετική ηρεμία, και οι Άραβες που κατείχαν τους Αγίους Τόπους ήταν αρκετά ανεκτικοί με τους χριστιανούς προσκυνητές που έφταναν εκεί.
Εκείνη την εποχή ξεκίνησε η εισβολή των Σελτζούκων Τούρκων στην Μέση Ανατολή. Οι Σελτζούκοι εξορμώντας από κάποιες περιοχές της κεντρικής Ασίας, κατέκτησαν την Περσία και την Μεσοποταμία, καθιστώντας τους Αβασίδες Χαλίφες της Βαγδάτης ηγεμόνες με θρησκευτική και συμβολική εξουσία μόνο.
Το 1064 ο σουλτάνος των Μεγάλων Σελτζούκων, Αλπ Αρσλάν, κατέλαβε τη Γεωργία και την Αρμενία , ενώ ξεκίνησε επιδρομές στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Δ΄ Διογένης προσπάθησε να τον αντιμετωπίσει αλλά ηττήθηκε από αυτόν το 1071 στην μάχη του Μαντζικέρτ. Αυτή η ήττα επέτρεψε στους Σελτζούκους να εισβάλουν στην Μικρά Ασία και να την καταλάβουν σχεδόν ολόκληρη. Λίγο αργότερα συγκρούστηκαν με τους Φατιμίδες και κατέλαβαν τη Συρία και το 1076 την Ιερουσαλήμ. Όμως, μετά το 1092 και το θάνατο του σουλτάνου Μαλίκ Σαχ Α΄, το κράτος τους διασπάστηκε, και οι ηγεμόνες άρχισαν να πολεμούν και μεταξύ τους. Έτσι η πιθανότητα συνεννόησής τους εναντίον ενός κοινού εχθρού ελαχιστοποιήθηκε. Οι Σελτζούκοι (φανατικοί εχθροί με τους σιίτες Φατιμίδες και νεοφώτιστοι στο Ισλάμ), άρχισαν να φέρνουν μεγάλα εμπόδια σε όλους τους προσκυνητές που ταξίδευαν στην Ιερουσαλήμ. Ένας από αυτούς τους προσκυνητές που κακομεταχειρίστηκαν ήταν ο Πέτρος ο Ερημίτης. Αυτός ο φανατικός και φαινομενικά ανίσχυρος καλόγερος θα ξεσήκωνε με τα κηρύγματά του ένα τεράστιο λαϊκό κίνημα στη Δύση για να εκδικηθεί την προσβολή που του έγινε.

Δευτέρα 9 Φεβρουαρίου 2015

ΦΟΡΕΙΣ

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
ΦΟΡΕΙΣ
Μικτή Επιτροπή (1914)
Ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1914 (μετά τους πρώτους διωγμούς του ελληνισμού της Οθωμανικής αυτοκρατορίας) , για να ρυθμίσει τα σχετικά με την εθελούσια ανταλλαγή Ελλήνων ορθοδόξων της Τουρκίας και Μουσουλμάνων της Ελλάδας. Δεν λειτούργησε τελικά , λόγω της εισόδου της Τουρκίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο τον Οκτώβριο του 1914. (σελ. 139)
«Υπηρεσία Ανοικοδομήσεως Ανατολικής Μακεδονίας»
Ιδρύθηκε το 1918, μετά τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, για να μεριμνήσει για την επανεγκατάσταση των προσφύγων από την Ανατολική Μακεδονία. Αυτοί είχαν εγκαταλείψει τις εστίες τους μετά το 1916 και την εισβολή των Γερμανοβουλγάρων στην Ανατολική Μακεδονία. (σελ. 139-140)
Οργανισμός
Ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1914 στη Θεσσαλονίκη. Σκοπός του ήταν η άμεση περίθαλψη των προσφύγων και στη συνέχεια η εγκατάστασή τους σε εγκαταλελειμμένα τουρκικά και βουλγαρικά χωριά της Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας. Παρείχε στους πρόσφυγες συσσίτιο, προσωρινή στέγη και ιατρική περίθαλψη, μέχρι οι πρόσφυγες να βρουν εργασία ή να αποκτήσουν γεωργικό κλήρο.  (σελ 140-141)
«Ανωτάτη Διεύθυνσις Περιθάλψεως»
Ιδρύθηκε την περίοδο του Εθνικού Διχασμού (1916-1917) στη Θεσσαλονίκη από την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου με σκοπό την περίθαλψη των προσφύγων. (σελ. 141)
Υπουργείο Περιθάλψεως
Ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1917 από την κυβέρνηση Βενιζέλου (μετά την απομάκρυνση του βασιλιά Κωνσταντίνου). Εκτός από την περίθαλψη των προσφύγων θεσμοθετήθηκε τότε και η περίθαλψη των οικογενειών των εφέδρων  που βρίσκονταν στο μέτωπο και των οικογενειών των θυμάτων πολέμου. (σελ. 141) Αργότερα μετά τη μικρασιατική καταστροφή ανέλαβε αρχικά το έργο της προσωρινής στέγασης των προσφύγων, αφού ενισχύθηκε με  έκτακτο προσωπικό. (σελ. 148)
Πατριωτικό Ίδρυμα
Οργάνωσε συσσίτια στις συνοικίες των πόλεων όπου ήταν συγκεντρωμένοι πολλοί πρόσφυγες. (σελ 142)
Πατριαρχική Επιτροπή
Συστάθηκε τον Οκτώβριο του 1918 στην Κωνσταντινούπολη με σκοπό την οργάνωση του επαναπατρισμού των εκτοπισμένων με τη βοήθεια του Πατριαρχείου και της ελληνικής κυβέρνησης.(σελ. 143)
«Υπηρεσία Παλιννοστήσεως και Περιθάλψεως»
Υπηρεσία που ιδρύθηκε στα πλαίσια της Ύπατης Αρμοστείας της Σμύρνης και βοηθούσε όσους επέστρεφαν στη Μικρά Ασία να αποκατασταθούν στα σπίτια τους και στις ασχολίες τους. (σελ. 143)
Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων
Ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1922 και υπήρξε ένας από τους φορείς που ασχολήθηκαν με την αποκατάσταση των προσφύγων. Ανέλαβε το έργο της προσωρινής στέγασης των προσφύγων κατασκευάζοντας ξύλινα παραπήγματα. (σελ. 148)
Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής (1923)
Ιδρύθηκε σύμφωνα με το άρθρο 11 της Σύμβασης της Λοζάνης (30-1-1923), είχε έδρα την Κωνσταντινούπολη και την αποτελούσαν έντεκα μέλη (τέσσερις Έλληνες, τέσσερις Τούρκοι και τρία μέλη- πολίτες χωρών ουδέτερων κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο). Αρμοδιότητες της ήταν ο καθορισμός του τρόπου μετανάστευσης των πληθυσμών που μετακινήθηκαν μετά την υπογραφή της Σύμβασης και η οριστική εκτίμηση των ακίνητων περιουσιών που εγκατέλειπαν οι ανταλλάξιμοι. (σελ. 152)
Επιτροπή Αποκατάστασεως Προσφύγων
Ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 1923 με πρωτοβουλία της ΚΤΕ. Ήταν ένας αυτόνομος οργανισμός με πλήρη νομική υπόσταση και είχε έδρα την Αθήνα. Βασική της αποστολή ήταν να εξασφαλίσει στους πρόσφυγες παραγωγική απασχόληση και οριστική στέγαση. (σελ. 153) Ασχολήθηκε κυρίως με την αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων και λιγότερο με την αστική. Για την αστική αποκατάσταση πρόσφερε  οικονομική βοήθεια σε περιορισμένο αριθμό επιχειρήσεων, οικοτεχνικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων (ταπητουργία). (σελ. 157) Η ΕΑΠ λειτούργησε μέχρι το τέλος του 1930.(σελ.155)
Υπουργείο Προνοίας και Αντιλήψεως
Υπουργείο που από το 1925 ασχολήθηκε με την αποκατάσταση των προσφύγων. Διέθεσε το διοικητικό και το τεχνικό  προσωπικό του. (σελ. 153-155)
Υπουργείο Γεωργίας
Υπουργείο που από το 1925 ασχολήθηκε με την αποκατάσταση των προσφύγων (αγροτική). Διέθεσε το διοικητικό και το τεχνικό  προσωπικό του. (σελ. 153-155)
Γενική Διεύθυνση Ανταλλαγής Πληθυσμών
Συστάθηκε το 1924 για να βοηθήσει  το  έργο της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή ( αφορούσε στην οριστική εκτίμηση των περιουσιών των ανταλλαξίμων). Υπαγόταν στο Υπουργείο Γεωργίας.
Γραφεία Ανταλλαγής Πληθυσμών
Υπάγονταν στη Γενική Διεύθυνση Ανταλλαγής Πληθυσμών. Ιδρύθηκαν κατά τόπους, όπου είχαν οι πρόσφυγες, για να συντελέσουν στην αποτελεσματικότερη λειτουργία της Γενικής  Διεύθυνσης  Ανταλλαγής Πληθυσμών. Σε αυτά υποβλήθηκαν οι δηλώσεις των προσφύγων για την εκτίμηση των περιουσιών. (σελ. 160)
Ανώτατο Συμβούλιο
Ανέλαβε την αναθεώρηση των δηλώσεων, που υπέβαλαν οι πρόσφυγες για τις περιουσίες που εγκατέλειψαν, και οι οποίες κρίθηκαν ανακριβείς από τις ειδικές επιτροπές προσφύγων, συμπατριωτών των προσφύγων. (σελ. 160)
Πρωτοβάθμιες και Δευτεροβάθμιες Επιτροπές Εκτίμησης
Συστάθηκαν για την οριστική εκτίμηση των περιουσιών των προσφύγων. (σελ. 160)
Αγροτική Τράπεζα
Ανέλαβε να εισπράξει τα χρέη των αγροτών προσφύγων μετά τη διάλυση της ΕΑΠ το 1930. (σελ. 157)
Εθνική Τράπεζα
Ανέλαβε να πληρώσει την προκαταβολή της αποζημίωσης στους πρόσφυγες. (σελ. 160)Παρακρατούσε όμως το 25% της προκαταβολής και αυτό ήταν ένας από τους λόγους που προκαλούσαν τη δυσαρέσκεια των προσφύγων. (σελ 162)


Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2015

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ



Χρονολογικός πίνακας για την Βυζαντινή περίοδο.

324-610 μ. Χ.
Πρώιμη Βυζαντινή περίοδος.
610-1204 μ. Χ.
Μέση Βυζαντινή περίοδος.
1204-1453 μ. Χ.
Ύστερη Βυζαντινή περίοδος.

330 μ. Χ.
Ίδρυση Κωνσταντινούπολης.
568 μ. Χ.
Μετανάστευση Λογγοβάρδων και κατάκτηση μεγάλου τμήματος της Ιταλίας.
591 μ. Χ.
Συνθήκη ειρήνης μεταξύ Χοσρόη (βασιλιά των Περσών) και Μαυρικίου.
602 μ. Χ.
Θάνατος Μαυρικίου.
613 μ. Χ.
Αρχή διδασκαλίας του Ισλάμ.
613 και 614 μ. Χ.
Οι Πέρσες κατέκτησαν Συρία και Ιεροσόλυμα αντίστοιχα.
619 μ. Χ.
Συνθήκη ειρήνης μεταξύ Ηρακλείου και Χαγάνου των Αβάρων.
622 μ. Χ.
Εγίρα, αφετηρία χρονολογικού συστήματος των Αράβων.
626 μ. Χ.
Σωτηρία της Πόλης από την πολιορκία των Αράβων και των Σλάβων.
630 μ. Χ.
Ανάκτηση και επανύψωση του Τίμιου Σταυρού από τον Ηράκλειο στα Ιεροσόλυμα.
632 μ. Χ.  
Θάνατος Μωάμεθ.
646 μ. Χ.
Κατάληψη της Αλεξάνδρειας.
674-678 μ. Χ.
Πολιορκία Κωνσταντινούπολης από Άραβες.
717 μ. Χ.
Δεύτερη πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες.
726 μ. Χ.
Σεισμός στη Θήρα και Θηρασία.
730 μ. Χ.
Διάταγμα για καταστροφή των εικόνων.
732 μ. Χ.
Νίκη Φράγκων έναντι των Αράβων στο Πουατιέ της Γαλλίας.
754 μ. Χ.
Σύνοδος της Ιέρειας/Στέψη Πιπίνου ως “ελέω Θεού βασιλέα” των Φράγκων.
774 μ. Χ.
Νίκη Καρόλου έναντι των Λογγοβάρδων.
781 μ. Χ.
Αρραβώνες Κωνσταντίνου ΣΤ’ με την Ροτρούδη.
787 μ. Χ.
Οικουμενική Σύνοδος Ζ’
800 μ. Χ.
Στέψη Καρόλου ως “Μέγας και Ειρηνοποιός αυτοκράτωρ”, κυβερνήτης του Ρωμαϊκού κράτους.
809 μ. Χ.
Κατάκτηση της Σαρδικής από τον Κρούμο.
814 μ. Χ.
Ξαφνικός θάνατος Κρούμου.
822 μ. Χ.
Λήξη πολιορκίας από τον Θωμά τον Σλάβο.
823 μ. Χ.
Σύλληψη και θάνατος του Θωμά του Σλάβου.
838 μ. Χ.
Καταστροφή του Αμορίου.
840 μ. Χ.
Θάνατος Λουδοβίκου του ευσεβή.
843 μ. Χ.
Αναστήλωση των εικόνων από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα/Συνθήκη Βερντέν και διαίρεση του Φραγκικού κράτους.
860 μ. Χ.
Ανεπιτυχής επίθεση Ρώσων κατά της Κωνσταντινούπολης.
863 μ. Χ.
Αποστολή Κυρίλλου και μεθοδίου στην Μοραβία.
864 μ. Χ.
Ο Βούλγαρος ηγεμόνας Βόρης βαπτίστηκε Μιχαήλ.
867 μ. Χ.
Οικουμενική Σύνοδος-Πρώτο Σχίσμα.
870 μ. Χ.
Οικουμενική Σύνοδος-Υποταγή της Βουλγαρίας στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.

Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 2015

ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ


     Μέχρι τον 9ο αι. (αρχές 10ου)  το εμπόριο ήταν οργανωμένο σε συντεχνίες, από τον Κωνσταντίνο. Η άσκηση των επαγγελμάτων  ήταν ελεγχόμενη από το κράτος και οργανωμένη σε συντεχνίες. Οι συντεχνίες ήταν ενώσεις, ή σωματεία, εργαζομένων στις πόλεις, που τελούσαν υπό την εποπτεία του κράτους και απέβλεπαν στην προστασία των συμφερόντων των μελών τους, στη μετάδοση τεχνογνωσίας (διά της μαθητείας), αλλά κυρίως στον καλύτερο έλεγχο των οικονομικών του Κράτους ενώ ασκούσαν και πολιτική επιρροή. Οι συντεχνίες της πρωτεύουσας τελούσαν υπό τον άμεσο έλεγχο του επάρχου της Πόλης. Καθώς στην πράξη η εξάρτησή τους από το κράτος ήταν περιορισμένη, αποτελούσαν έναν από τους πόλους εξουσίας στην Κωνσταντινούπολη. Από τις αρχές του 13ου αιώνα, το σύστημα των συντεχνιών φαίνεται να παρακμάζει.


Το Επαρχικόν Βιβλίον, ένα είδος κώδικα των συντεχνιών, αναφέρει τις συντεχνίες που ταξινομήθηκαν σ' αυτήν την ειδική κατηγορία και αφορά τους εμπόρους και τους τεχνίτες που ασκούσαν τα παρακάτω επαγγέλματα: χρυσοχόοι, αργυραμοιβοί (τραπεζίτες ή χρυσοκαταλλάκτες ή κολλυβισταί), ράφτες, έμποροι ακατέργαστης μετάξης, κατεργαστές  μετάξης, κατασκευαστές μεταξωτών υφασμάτων, έμποροι μεταξωτών υφασμάτων, έμποροι υφασμάτων και εισαγομένων ενδυμάτων, αρωματοπώλεις, κηροποιοί, σαπωνοποιοί, παντοπώλεις, σαγματοποιοί, κρεοπώλες (κρεοπούλοι ή μακελλάριοι), κρεοπώλες (αλλαντεύων ή χορδεύων) ,ιχθυέμποροι, αρτοποιοί, πανδοχείς, έμποροι αλόγων, εργολάβοι οικοδομών.

Ο ΕΠΑΡΧΟΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΗΤΑΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ-Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ


ΓΑΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΙΚΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

   Η γέννηση κοριτσιού δεν έφερνε χαρά. Αιτία ήταν ότι το κορίτσι δεν αποτελούσε άτομο ικανό για εργασία αλλά και γιατί θα υπήρχε και η υποχρέωση προίκας . Για τους φτωχούς πολυφαμελίτες ανθρώπους, το βάρος της προίκας ήταν πολύ μεγάλο. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο της εγκατάλειψης του κοριτσιού ή της εκμετάλλευσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νόμος επέτρεπε την πώληση παιδιού μετά τη γέννησή του, αλλά μόνο σε πολύ φτωχούς γονείς. Σκοπός της προίκας ήταν η συντήρηση των παιδιών. Γι αυτό κι όταν πέθαινε η γυναίκα η προίκα ανήκε στα παιδιά της. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο σύζυγος, αν και διαχειριζόταν την προίκα ,δεν μπορούσε εύκολα να την σπαταλήσει. Η γυναίκα μάλιστα μπορούσε να προσφύγει σε δικαστήριο, αν έκρινε ότι ο άντρας της δεν διαχειριζόταν σωστά την προίκα της. Αν πάλι χήρευε η σύζυγος, τότε γινόταν αυτή διαχειριστής της περιουσίας του μακαρίτη και προστάτης των παιδιών. Με άλλα λόγια αναγνωριζόταν ως αρχηγός της οικογενείας, φτάνει να μην ξαναπαντρευόταν. Τα κορίτσια που δεν είχαν προίκα πήγαιναν σε μοναστήρι  καθώς δεν υπήρχε περίπτωση να παντρευτούν. Το μοναχικό βίο ακολουθούσαν και οι γυναίκες της μέσης και ανώτερης τάξης συνήθως μετά το θάνατο του άνδρα τους ή μετά από κάποια συμφορά. Τα κορίτσια  ετοιμάζονταν για το γάμο από την ηλικία  των  12 ή 13 ετών και τα αγόρια από τα 14 ή 15. Η αιτία που κρινόταν κατάλληλη για γάμο μια τόσο μικρή ηλικία ήταν η μεγάλη θνησιμότητα της εποχής. Οι γάμοι γινόταν με προξενιά και η μεσολάβηση της προξενήτρας γινόταν με αμοιβή. Τον πρώτο και τελευταίο λόγο τον είχε ο πατέρας . Αργότερα με τη νομοθεσία των Ισαύρων - στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν τη μητέρα και να ισχυροποιήσουν τους οικογενειακούς θεσμούς - απαιτείται η συγκατάθεση και των δύο γονέων για τη σύναψη γάμου. Όμως όταν οι Μακεδόνες ανήλθαν στην εξουσία επανέφεραν σε ισχύ την πατρική εξουσία στο θέμα του γάμου. Ο νόμος δεν επέτρεπε το γάμο για τα κορίτσια κάτω των δώδεκα και τα αγόρια κάτω των δεκατεσσάρων ετών. Πριν από το γάμο γινόταν ο αρραβώνας και υπογράφονταν τα συμβόλαια που καθόριζαν την προίκα που θα έδινε η νύφη και τα δώρα του γαμπρού. Μετά την τέλεση του μυστηρίου ακολουθούσε γλέντι στο σπίτι του γαμπρού. Παρά την αντίρρηση της εκκλησίας το κράτος επέτρεπε το διαζύγιο «κοινή συναινέσει».

Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ  ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ, ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ:

Η οικογένεια είναι αυτοδύναμη οντότητα, περιστοιχισμένη από ένα αόρατο τείχος που τη χωρίζει από τον υπόλοιπο κόσμο. Οποιοσδήποτε δεν είναι στενά δεμένος μαζί της, έστω και φίλος, μπορεί, εισχωρώντας στον εσωτερικό αυτό κύκλο, να ξελογιάσει τις γυναίκες, να μάθει τα οικογενειακά μυστικά και γενικά να διαταράξει την οικογενειακή τάξη. Μια καλή σύζυγος, είναι η μισή ζωή, η υπόσχεση για μια καλή τύχη. Οι σύζυγοι πρέπει να είναι πιστοί και να αποφεύγουν τον δεύτερο γάμο όταν χηρεύουν. Η ανατροφή των παιδιών αντιμετωπίζεται επίσης με μεγάλη σοβαρότητα. Τα παιδιά οφείλουν να φοβούνται και να σέβονται τον αρχηγό της οικογένειας, αλλά αυτή η στάση πρέπει να είναι απόρροια καλής ανατροφής και όχι τιμωρίας και ξυλοδαρμού. Τα ανύπαντρα  κορίτσια δεν επιτρέπεται, βέβαια, να εκτίθενται στο βλέμμα των ανδρών που δεν είναι συγγενείς. Αυτός ο περιορισμός των γυναικών, συζύγων και θυγατέρων, προκύπτει έμμεσα και από άλλα κείμενα της εποχής.H Άννα Κομνηνή αναφέρει ότι οι γυναίκες, όταν έβγαιναν στο δρόμο, κάλυπταν προσεκτικά το πρόσωπό τους.

Παρασκευή 23 Ιανουαρίου 2015

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΣΠΙΤΙ

Tο Βυζαντινό σπίτι  
   
                                                                               
  Το κέντρο του ιδιωτικού βίου των Βυζαντινών ήταν αναμφίβολα το σπίτι τους. Η μορφή των σπιτιών στο Βυζάντιο, που γνώρισε πολλές παραλλαγές, καθοριζόταν από την οικονομική κατάσταση του ιδιοκτήτη, τη μορφολογία του εδάφους και φυσικά τον διαθέσιμο κάθε φορά χώρο. Έτσι, υπήρχαν τόσο πολυτελείς επαύλεις όσο και φτωχικά σπίτια, ενώ διαφορετικά ήταν τα αστικά σπίτια από τα σπίτια στα χωριά. Το βυζαντινό σπίτι αποτελεί εξέλιξη και συνδυασμό αρχαίων ελληνικών, ρωμαϊκών και ανατολικών στοιχείων. Οι σχετικές μαρτυρίες που διαθέτουμε προέρχονται κυρίως από περιγραφές κειμένων, εικονογράφηση χειρογράφων και παραστάσεις μνημειακής ζωγραφικής, αλλά και από σπίτια που έχουν αποκαλυφθεί σε ανασκαφές.
Στις αρχαιότερες οικίες τα δωμάτια διατάσσονταν γύρω από μία εσωτερική αυλή με *
περιστύλιο . Το πιο επίσημο δωμάτιο, το *τρικλίνιο , χρησίμευε ως τραπεζαρία για τα συμπόσια και κατά κανόνα διέθετε αψίδα στη μια στενή πλευρά του, όπου τοποθετούνταν το τραπέζι και το *στιβάδιον . Τα δωμάτια ήταν μεγάλα και συχνά απλώνονταν ελεύθερα στον χώρο, ενώ έφεραν πολυτελή διακόσμηση με μάρμαρα, ψηφιδωτά δάπεδα και τοιχογραφίες . Η πολυτελής αυτή μορφή κατοικίας προοριζόταν φυσικά για την αριστοκρατία της εποχής. Υπήρχαν και φτωχότερες παραλλαγές της για τα μεσαία στρώματα, χωρίς εσωτερική αυλή ή με λιγότερα δωμάτια που είχαν πατημένο χώμα για δάπεδο και άβαφο σοβά στους τοίχους. Για τις κατώτερες τάξεις, στις οποίες ανήκε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού των πόλεων, τα σπίτια έμοιαζαν με πολυκατοικίες. Γραπτές πηγές αναφέρουν ότι στην *παλαιοχριστιανική  Κωνσταντινούπολη
 πολλοί κάτοικοι έμεναν σε πολυώροφα κτίρια, όπως αυτά, για παράδειγμα, που μνημονεύονται επί Θεοδοσίου με επτά και εννέα ορόφους.  Μετά τον 6ο αιώνα αρχίζει και διαμορφώνεται το τυπικό βυζαντινό σπίτι. Ειδικά για την περίοδο από τον 9ο έως και τον 12ο αιώνα, το κυριότερο δωμάτιο του σπιτιού ήταν ο τρίκλινος ή τρικλινάριν, που συχνά βρισκόταν σε όροφο. Η στέγη του ήταν δικλινής, επίπεδη ή με *τρούλο , θυμίζοντας εσωτερικό εκκλησίας. Γύρω του διατάσσονταν οι υπόλοιποι χώροι: τα δωμάτια των ανδρών και των παιδιών (κοιτώνες ή κουβούκλια), τα διαμερίσματα των γυναικών στο βάθος του σπιτιού με τον αργαλειό, η τραπεζαρία, οι χώροι υγιεινής (απόπατος, οικίσκος ή εξέδρα). Ο ηλιακός ήταν το μπαλκόνι του σπιτιού, κτιστός ή ξύλινος με καφασωτά, είτε σε προεξοχή από το κυρίως σπίτι είτε σε εσοχή του επάνω ορόφου, σαν ημιυπαίθριος χώρος. Μαρτυρούνται όμως και σκεπαστοί εξώστες με ξύλινους κίονες (χαγιάτια) και διάφορες πτέρυγες που πλαισίωναν το κυρίως οίκημα, πύργοι, παρεκκλήσια, λουτρά. Εξωτερικά, οι τοίχοι είχαν φροντισμένη κατασκευή με πέτρες και τούβλα σε εναλλαγή ή με σχέδια. Με μαρμάρινες πλάκες καλύπτονταν δάπεδα και τοίχοι, ενώ υπήρχαν μαρμαροθετήματα και ψηφιδωτά, τοιχογραφίες και μωσαϊκά στους τοίχους, επιγραφές και πλάκες με ρητά, χρυσωμένες στέγες. Στις περίστυλες αυλές και στους κήπους υπήρχαν κρήνες, μικρά συντριβάνια και βρύσες με αγάλματα. Τέτοια ήταν φυσικά τα παλάτια των αυτοκρατόρων και των αριστοκρατών, όπως μας διασώζουν περιγραφές αρχοντικών σαν και αυτή του παλατιού του Διγενή Ακρίτα.